“ လဲ” နဲ့ “ လည်း” ကို ဘယ်လို သုံးမ (လဲ/လည်း)

ဆက်ပြီးမဖတ်သေးခင်မှာ အပေါ်ကခေါင်းစဉ်အတွက် “လဲ” ဖြစ်မလား၊ “လည်း” ဖြစ်မလား ရွေးချယ်ကြည့်ပါ။ ပြီးရင် ဆက်ဖတ်လို့ ရပါပြီ။ မြန်မာစာရေးသားရာမှာ “ လဲ” နဲ့ “ လည်း” ကို ရောထွေးရေးသားတာတွေ ၊ တချို့နေရာတွေမှာ မှားယွင်းသုံးစွဲထားတာတွေ တွေ့နေရတဲ့အတွက် ဒီစာကို ရေးလိုက်ရတာပါ။

“ လဲ “ ကို မေးခွန်းဝါကျတွေရဲ့ နောက်မှာ သုံးပါတယ်။

ဥပမာ – ဘယ်က လာတာလဲ ။
ဘာဟင်းနဲ့ စားလဲ။

“လည်း” ကို တော့ “ အတူတကွ ပါဝင်နေတယ် “ ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ သုံးပါတယ်။

ဥပမာ – အင်တာနက် ကော်နက်ရှင် မကောင်းတဲ့ အပြင် မီးလည်း မလာဘူး ( အဆင်မပြေတဲ့ ကိစ္စတွေထဲ မီးမလာတာလည်း အပါအဝင် ဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့ သဘောနဲ့ သုံးတာပါ)
ကြာမျိုး ငါးပါးတို့တွင် ပဒုမ္မာကြာလည်း အပါအဝင် ဖြစ်၏ ။ (ကြာမျိုးငါးပါးမှာ ပဒုမ္မာကြာ ပါဝင်နေတဲ့ အကြောင်းပြောဖို့ “လည်း” ကို သုံးထားတာပါ)

ချော်လဲတာ ၊ လဲကျတာ တို့ အတွက်တော့ “လဲ” ကို သုံးပါတယ်။ ပစ္စည်းချင်း လဲလှယ်တာကို ပြောချင်ရင်လည်း “ လဲ” ကိုပဲ သုံးပါတယ်။

ကဲ … အစမှာ မေးထားတဲ့ မေးခွန်းကို ဖြေခဲ့တာ မှန်ရဲ့လား။ အသေအချာသိနှင့်ပြီး အဖြေမှန်ခဲ့ရင်တော့ စာဖတ်သူရဲ့ သိမှု၊ ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်မှုအတွက် ချီးကျူးရမှာ ဖြစ်သလိုမသိခဲ့၊ ရောထွေးနေခဲ့ရင်လည်း “ပညာရှိ၊ သတိဖြစ်ခဲ” သဘောသာဖြစ်ပြီး အခု အသေအချာသိလိုက်ပြီလို့ ရိုးရာလေးက ယုံကြည်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် “လဲ” နဲ့ “လည်း” ကို ဘယ်လိုသုံးရမ”လဲ”ဆိုတာ သိတဲ့ လူတွေထဲ သင်”လည်း” ပါဝင်နေပါပြီ။

( ကိုးကား ။ ။ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန မြန်မာစာအဖွဲ့ထုတ် “မြန်မာစာ မြန်မာစကား” )
Team (ရိုးရာလေး)