ဘာသာစကားသင်ယူဖို့အတွက် ယဉ်ကျေးမှုကိုလေ့လာခြင်းက ဘာလို့အရေးကြီးတာလဲ

ဘာသာစကားဆိုတာ လူသားဘဝရဲ့ အရေးကြီးတဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လူတွေကို ရှေးဦးသတ္တဝါတွေနဲ့ ကွာခြားသွားစေတဲ့အရာဖြစ်သလို အခြားသတ္တဝါတွေနဲ့မတူဘဲ တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦးပြောဆိုဆက်သွယ်နိုင်စေတဲ့ လူသားတွေအတွက် သဘာဝရဲ့လက်ဆောင်မွန်တစ်ခုလို့ ပြောကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘာသာစကားဟာ ဆက်သွယ်ပြောဆိုမှုနည်းလမ်းတစ်ရပ်ထက်ပိုတယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဘာသာစကားတစ်ခုရဲ့မိခင်နိုင်ငံက ယဉ်ကျေးမှုကို နားမလည်ဘဲ နဲ့ ဘာသာစကားကိုလေ့လာလို့ရနိုင်ပါသလား။ လူတော်တော်များများကတော့ ဒါကမဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ပြောပါလိမ့်မယ်။ ဘာသာစကားကိုသင်ယူဖို့ဆိုရင် ယဉ်ကျေးမှုကိုပါ လေ့လာရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဘာသာစကားတစ်ခုဟာ သက်ဆိုင်ရာလူမျိုးတစ်မျိုးရဲ့ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ခွဲမရအောင် ဆက်စပ်နေတာပါ။ ဘာသာ စကားရဲ့အရင်းအမြစ်ကိုသိဖို့ဆိုရင် ယဉ်ကျေးမှုကိုနားလည်ထားခြင်းက အဓိကသော့ချက်ပါပဲ။

ဘာသာစကားလေ့လာရာမှာ ယဉ်ကျေးမှုဟာဘာလို့အရေးကြီးရတာလဲ

ဘာသာစကားတစ်ခုကို စတင်ဖြစ်ပေါ်လာစေတာက အဲဒီဘာသာစကားကိုဖန်တီးခဲ့တဲ့ လူတွေရဲ့တွေးခေါ်စဉ်းစားနည်းတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ လူမျိုးတစ်မျိုးရဲ့ စဉ်းစားတွေးခေါ်ပုံတွေနဲ့ အမူအကျင့်တွေ စုဝေးလာတဲ့အခါ ယဉ်ကျေးမှုရယ်လို့ဖြစ်လာပါတယ်။ ဘာသာစကားကိုလွှမ်းမိုးနေတာက ယဉ်ကျေးမှုပါပဲ။ ဒါကြောင့် ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ဘာသာစကားတွေက ဆက်စပ်နေရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

ယဉ်ကျေးမှုဆိုတာဘာလဲ

ယဉ်ကျေးမှုဆိုတာက လူမျိုးတစ်မျိုးရဲ့ ထုံးတမ်းအစဉ်အလာ၊ အသွင်အပြင်လက္ခဏာရပ်များ၊ တွေးခေါ်ယူဆပုံ၊ ဆက်သွယ်ပြောဆိုပုံအမူအကျင့်၊ အနေ အထိုင်ပုံစံ၊ ဂီတနဲ့ အနုပညာရပ်တွေ စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာသာရေးအယူအဆတွေ၊ ဓလေ့ဝါဒတွေနဲ့ ဘာသာစကားတွေဟာ ယဉ်ကျေးမှုကနေ မြစ်ဖျားခံ စီးဆင်းလာတဲ့အရာတွေဖြစ်ပါတယ်။ ယဉ်ကျေးမှုကွဲပြားသွားတဲ့အလျောက် လူမျိူးတစ်မျိုးစီရဲ့ဘာသာစကား၊ အတွေးအခေါ်နဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်း တွေကလည်း ကွဲပြားခြားနားသွားကြပါတယ်။

တိုက်ရိုက်ဖော်ပြပြောဆိုခြင်းနှင့် သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြပြောဆိုခြင်း

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ အနောက်ဖက်ဥရောပအပိုင်းတွေမှာ မိမိကိုယ်ကိုပေါ်လွင်အောင် ရှင်းလင်းဖော်ပြမှုနဲ့ စကားနဲ့တိတိကျကျပြောဆိုဖော်ပြမှုတွေကို တန်ဖိုးထားတာက သူတို့ရဲ့ယဉ်ကျေးမှုဖြစ်ပါတယ်။ ဟိုအရင်ကတော့ အင်္ဂလိပ်တွေစကားပြောကြတဲ့အခါ မလိုလားအပ်တဲ့ ထီးသုံးနန်းသုံးယဉ်ကျေးမှုက ဆင်းသက်လာတဲ့စကားပလ္လင်တွေကို ရွှန်းရွှန်းဝေအောင် သုံးစွဲခဲ့ကြပေမဲ့ အခုအခါမှာတော့ တိုတိုနဲ့လိုရင်းရောက်အောင် ကိုယ့်အမြင်ကို ပြောင်ပြောင် တင်းတင်းထုတ်ပြောတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုရဲ့လားရာအရ ဘာသာစကားပုံစံကလည်း လိုက်ပြီးပြောင်းလဲလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ ယဉ်ကျေးမှုမှာ ဘာသာစကားအတွက် ကန့်သတ်ချက်တွေမရှိနေပါဘူး။ ဘာသာစကားဆိုတဲ့အရာဟာ ယဉ်ကျေးမှုရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုအတိုင်း လိုက်ပြောင်းလဲတတ်တဲ့သဘောရှိလို့ ဘာသာစကား တစ်ခုကိုသင်ယူတဲ့အခါ ယဉ်ကျေးမှုကို လေ့လာခြင်းက ဘာသာစကားသင်ယူမှုဖြစ်စဉ်ကို အရှိန်မြှင့်တင်ပေးတဲ့သဘောမျိုးရှိပါတယ်။ ဂျပန်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမှာလည်း ကွေ့ဝိုက်ပြောနေတာထက် တဲ့တိုးဘွင်းဘွင်းရှင်းရှင်းပြောတဲ့ပုံစံကိုပဲ ဂျပန်လူမျိုးတွေ ပိုပြီး နှစ်သက်သဘောကျကြပါတယ်။

ဘာသာစကားတစ်ခုကိုသင်ယူတဲ့အခါ လူမျိုးတစ်မျိုးရဲ့ဘာသာစကားရေးပုံရေးနည်း၊ တွေးပုံတွေးနည်း အလေ့အထတွေကို လေ့လာတာက ဘာသာစကား ချည်းသတ်သတ်ကို အနှစ်သာရမဲ့ချဉ်းကပ်တာထပ်ပိုပြီး အဓိပ္ဗါယ်ရှိသလို ဘာသာစကားတစ်ခုကိုလေ့လာတဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကလည်း ပိုရှင်းလင်းလာပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုယ်လေ့လာနေတဲ့ဘာသာစကားပိုင်ရှင်လူမျိုးတွေရဲ့ တွေးပုံခေါ်ပုံ (thought process ) နဲ့ အမူအကျင့်ပုံစံ (behavioural pattern) ကို နားလည်လာဖို့ကိုပါ ပိုပြီးအထောက်အကူပြုတဲ့အတွက် intercultural communication ခေါ်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကတစ်ဆင့်ဘာသာစကားသင်ယူနည်းကို အခုခေတ်မှာ ပိုမိုအသုံးပြုလာကြတာပါ။

အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားမှာ “I” နဲ့“You” နှစ်မျိုးတည်းကိုပဲသုံးပြီး စကားပြောဆိုတာက သူတို့ဆီမှာ လူတစ်ဦး ချင်းစီရဲ့လွတ်လပ်ခွင့်ကို ပိုအလေးပေးတဲ့ပုံစံဘက်ကို ယိမ်းတယ်လို့ ဘာသာဗေဒပညာရှင်တွေကထောက်ပြကြပါတယ်။ ဂျပန်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမှာ ဆိုရင်တော့ ဂျပန်လူမျိုးများဟာ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ဆက်ဆံရာမှာ လူမှုဂုဏ်ဒြပ်တွေကို အလွန် အရေးထားတာကြောင့် ဂုဏ်ပုဒ်ကိုရည်ညွှန်းဖော်ပြ တဲ့အခေါ်အဝေါ်တွေ မြောက်များစွာရှိတာကိုတွေ့နိုင်ပါတယ်။ ယဉ်ကျေးမှုသဘောကိုမလေ့လာဘဲ ဘာသာစကားတစ်ခုရဲ့ ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံနည်းစနစ်တွေနဲ့ သဒ္ဒါသတ်သတ်ကို လေ့လာတာဟာ ဆားမထည့်ဘဲဟင်းချက်တာနဲ့ တူပါတယ်။

ကိုယ့်မိခင်ဘာသာစကားမဟုတ်တဲ့ အခြားဘာသာစကားတစ်ခုကိုလေ့လာတဲနေရာမှာ သူတို့ရဲ့ ပြောပုံဆိုပုံ၊ တွေးပုံခေါ်ပုံယဉ်ကျေးမှုအငွေ့အသက်က အလွန်အရေးကြီးတဲ့အကြောင်း ဥပမာတစ်ခုနဲ့ တင်ပြလိုပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာဘာသာစကားမှာ ဟင်းအရမ်းကောင်းရင် “ဆွေမျိုးမေ့လောက်တယ်” ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားရှိပါတယ်။ ဒါဟာ မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့သက်သက်ကနေ ပေါက်ဖွားလာတာဖြစ်ပြီး အခြားယဉ်ကျေးမှုနောက်ခံက လာတဲ့သူတွေအတွက် ဒီစကားဟာ သူတို့ဘာသာနဲ့ သဒ္ဒါစည်းမျဉ်းမှန်မှန်ကန်ကန် ပြန်ဆိုပေးခဲ့ရင်တောင် သူတို့စိတ်ထဲမှာ နားလည်ရခက်နေတာကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ ဘာလို့ဆိုတော့ “ဟင်းကောင်းလွန်းလို့ ဆွေမျိုးမေ့တယ်” ဆိုတဲ့စကားက သူတို့အတွေးအခေါ်ဓလေ့ယဉ်ကျေးမှုမှာ မရှိလို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒါကို အင်္ဂလိပ်လို “ The curry is so good that I almost forget about my relatives “ ဆိုပြီး ရေးလိုက်တာက သဒ္ဒါတည်ဆောက်ပုံအရ မှန်ကန်ခြင်းရှိပေမဲ့လည်း ယဉ်ကျေးမှုအရ လက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိတာကြောင့် အသုံးအနှုုန်းကမှားယွင်းသွားပါတယ်။

ဒါကြောင့် ဘာသာစကားတစ်ရပ်ကို သင်ယူရာမှာ ယဉ်ကျေးမှုကိုလည်းလေ့လာထားခြင်းက အင်မတန်အရေးကြီးတယ်လို့ ပြောနေရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဘာသာစကားနဲ့ဆိုင်ရာယဉ်ကျေးမှုကို နားလည်အောင်အရင်လေ့လာပြီး ဘာသာစကားအသစ်တစ်ခုကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဘဝထဲ ခေါ်ဆောင်လိုက်ကြရအောင်…။

Ref: daytranslations.com “Why Understanding Culture is Key to Unlocking Language?”
WL (ရိုးရာလေး)