၂၀၁၈ ခုနှစ်ဟာ ၁၈၅၀ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းနှစ်တွေထဲမှာတော့ ကမ္ဘာ့ စတုတ္ထမြောက် အပူနွေးဆုံးနှစ် ဖြစ်တယ်လို့ လေ့လာ စူးစမ်းမှု အသစ်တစ်ခုက ဆိုလိုက်ပါတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ တိုင်းတာရရှိတဲ့ အပူချိန်တွေဟာ ၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်း (၁၈၅၀ ကနေ ၁၉၀၀ ခုနှစ်ထိ) က ပျမ်းမျှအပူချိန်ရဲ့ ၁.၁၆ ဒီဂရီလောက် ပိုများနေခဲ့ကြောင်း ကယ်လီဖိုးနီးယား အခြေစိုက် သုတေသနအဖွဲ့အစည်း Berkeley Earth က သိပ္ပံပညာရှင်တွေက လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်းမှာ ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင်ရဲ့ ၈၅ % ဟာ ၁၉၅၂-၁၉၈၀ ခုနှစ်ကာလက ပျမ်းမျှ အပူချိန်ထက် ပိုပူခဲ့ပြီး ၁၃ % ကတော့ အဲဒီကာလ အပူချိန်နဲ့ တူညီနေခဲ့ကာ ၂.၄ % လောက်မှာသာ သိသိသာသာ ပိုအေးခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်ထက် ပိုပူနွေးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေက ၂၀၁၅၊ ၂၀၁၆ နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွေ ဖြစ်ကြပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတော့ လေ့လာမှု သမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ ကမ္ဘာ့ အပူနွေးဆုံးနှစ်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေဆဲပါ။ ၂၀၁၅ ကနေ ၂၀၁၈ အထိကာလကတော့ ၁၈၅၀ ခုနှစ် အလွန်နှစ်တွေအားလုံးထက် သိသိသာသာကို ပူနွေးခဲ့ပြီး ဒီအဖြစ်က ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပူနွေးမှုကို ရေရှည်ဖြစ်ဖို့ ဦးတည်စေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အစောပိုင်းခုနှစ်တွေထက် မဆိုသလောက် ပိုအေးတဲ့ ဖြစ်စဉ်မျိုး ရှိခဲ့ပေမဲ့လည်း ၂၀၁၈ ခုနှစ်ရဲ့ အပူချိန်တွေက ကာလရှည် ပူနွေးနေနိုင်တဲ့ အလားအလာကို ပြသနေခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကာလရှည် ပူနွေးမှုအပြင် အယ်လ်နီညို (El Niño) နဲ့ လာနီညာ (La Niña) တို့လို ရာသီဥတု အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စဉ်တွေကလည်း နှစ်အသီးသီးတိုင်းမှာ သက်ရောက်မှု ရှိခဲ့တယ်လို့ လေ့လာမှု အစီရင်ခံစာတွေက ဆိုထားပါတယ်။
Ref: CGTN “New research finds 2018 4th warmest year on record”
TH (ရိုးရာလေး)
